Ποτεντίλλη (Potentilla Recta)

Οικογένεια: Rosaceae

Γένος: Potentilla

Ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών και το όνομά της προέρχεται από το λατινικό Potens το οποίο σημαίνει "ισχυρό" και αναφέρεται στις ισχυρές θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού. Στη χώρα μας η κοινή ονομασία του φυτού είναι Πενταδάχτυλο αλλά το συναντούμε και με τις ονομασίες Πεντάφυλλο, Αχτικόχορτο, Οχτικόχορτο, Παντάφυλλο και Αφορμόχορτο.

Η Ποτεντίλλη είναι γνωστή από την αρχαιότητα και υπάρχουν αναφορές για τις θεραπευτικές της ιδιότητες, τόσο από τον Θεόφραστο, όσο και από τον Διοσκουρίδη. Από τις αναφορές αυτές, η Ποτεντίλλη φαίνεται πως χρησιμοποιούνταν ως αντιπυρετικό και για την αντιμετώπιση της εσωτερικής αιμορραγίας και της ευκοιλιότητας. Ο Θεόφραστος αποκαλούσε το φυτό Πεντατεπές και ο Διοσκουρίδης Πεντάφυλλον.

Η χρήση του φυτού ήταν από παλιά δεδομένη και ως χρωστική λόγω της ρίζας του που έχει έντονο κόκκινο χρώμα. Παραδοσιακά το αφέψημα της ρίζας του φυτού χρησιμοποιήθηκε για αιώνες σε προβλήματα πυρετού, για την ανακούφιση του πονόδοντου, σε γαργάρες για τη θεραπεία πληγών του στόματος, ως γενικό αντισηπτικό και στυπτικό βότανο. Τον φλοιό της ρίζας τον χρησιμοποιούσαν πολτοποιημένο σε κατάπλασμα για το σταμάτημα της ρινορραγίας. Το τσάι των φύλλων ή της ρίζας το χρησιμοποιούσαν για να θεραπεύσουν τη διάρροια, τη δυσεντερία, τις αιμορροΐδες, καθώς και άλλα προβλήματα του πεπτικού.

Ήταν επίσης, πολύ γνωστό θεραπευτικό βότανο και κατά τον Μεσαίωνα. Τα πέντε φύλλα συμβόλιζαν τις πέντε αισθήσεις του ανθρωπίνου σώματος. Το Πεντάφυλλο συμβόλιζε εκείνη την εποχή, τον άνθρωπο που ξεπερνούσε τον εαυτό του. Για τον λόγο αυτό πολλοί ιππότες του Μεσαίωνα είχαν την εικόνα του φυτού να διακοσμεί τις ασπίδες τους. Το βότανο ήταν επίσης συστατικό των ερωτικών φίλτρων που παρασκεύαζαν εκείνη την εποχή. Τέλος οι αλιείς θεωρούσαν ότι μπλέκοντας το φυτό στα δίχτυα τους αύξαναν την προσδοκώμενη ψαριά.

Πρόκειται για βότανο πικρό, στυπτικό και αναψυκτικό. Περιέχει τανίνες, ρητίνες, άμυλο, γλυκίνη, τορμεντόλη, χολίνη, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα (ασβέστιο, σίδηρο, θειικό άλας, μαγνήσιο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο), κόκκινη χρωστική, βιταμίνη C και βιο-φλαβονοειδή.

Η Ποτεντίλλη θεωρείται και σήμερα ένα από τα καλύτερα στυπτικά βότανα. Οι τανίνες που περιέχει το φυτό δρουν αποτελεσματικά εναντίον των αιμορραγιών στο ανθρώπινο σώμα. Συνίσταται, κατά της διάρροιας και της δυσεντερίας. Χρησιμοποιείται ως μέρος της θεραπείας της βλεννώδους και ελκώδους κολίτιδας. Με γαργαρισμούς δρα θεραπευτικά στις φλεγμονές των ούλων, ενώ η λοσιόν από το φυτό επουλώνει πληγές και αμυχές της επιδερμίδας και αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη λευκόρροια και τις αιμορροΐδες.

Το αφέψημα του φυτού συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία και ελαττώνει την διαπεραστικότητα των τριχοειδών αγγείων. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο στην υπέρταση να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στη χρήση του. Προσοχή χρειάζεται και στην εξωτερική χρήση εξ αιτίας της μεγάλης στυπτικότητας του βοτάνου, από την οποία μπορεί να προκληθούν σκασίματα στο δέρμα.

Οι πληροφορίες που δίνονται είναι καθαρά ενδεικτικές και δεν συνίσταται να λαμβάνετε βότανα αλόγιστα χωρίς τη συμβουλή ειδικού.